به نقل از «فارس»

ادامه کاوش‌ها در «تپه باستانی کُنار صندل» جیرفت در گرو بودجه و اعتبارات

تاریخ انتشار: ۲۲ دی ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۴۹۸۳۶۷

خبرگزاری فارس - کرمان؛ ولی‌الله مرتضوی: با شروع کاوش در تپه‌های باستانی کنار صندل پس از یک وقفه طولانی هفده ساله به همراه تعدادی از خبرنگاران شهرستان جیرفت برای مشاهده کاوش‌های انجام شده و گفتگو با تیم کاوش رهسپار روستای کنارصندل و تپه‌های باستانی این روستا شدیم و پس از گذر از جاده کم‌عرض و خطرناک میانچیل با دست‌اندازهای فراوان به تپه‌ای رسیدیم.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 کاوش‌های باستان‌شناسی یوسف مجید‌زاده در اواخر دهه هفتاد و اوایل دهه هشتاد و حضور باستان‌شناسان خارجی در تیم کاوش کنارصندل و تمدن ارت موجب شد که اسم و نام این تمدن بزرگ در اقصی نقاط جهان شناخته شود.

 تمدنی که پس از آن تاریخ و رها شدن کاوش‌های باستان‌شناسی به ورطه فراموشی سپرده شد و دیگر از آن اسم و آوازه خبری نیست.

بخشی از تپه باستانی کنارصندل

 آنچه که از جاده اصلی میانچیل به چشم می‌آید تپه‌ای خاکی و بزرگ با پله‌هایی چوبی است و هرچه به این تپه نزدیک‌تر می‌شویم عظمت این تمدن بیشتر به چشم می‌آید که متاسفانه با گذشت زمان، عدم رسیدگی و بی‌مدیریتی‌ها، آثار کشف شده و پله‌گون دهه هشتاد مجدد تخریب و به همان حالت قبل کاوش برگشته‌اند.

 با مشاهده تیم‌های کاوش به سمت آنها رفته تا از نزدیک با کار شبانه‌روزی این تیم آَشنا شویم. در بدو ورود چهره مردی با تجربه و مسن که با دقت نظر و کنجکاوی به میلیمتر میلیمتر خاک‌ها نگاه می‌کرد، نظرمان را جلب کرد .

 سید منصور سیدسجادی از باستان‌شناسان بزرگ کشور و ناجی شهر سوخته زابل با گشاده‌رویی و حوصله ما را پذیرفت و پاسخگوی سوالات بی‌پایان ما شد.

سید منصور سیدسجادی باستان‌شناس

باستان‌شناسان دنبال گنج نیستند

 وی در ابتدای گفتگو با بیان یک‌سری اشتباهات رایج نسبت به باستان‌شناسان و کاوش‌های باستان‌شناسی گفت: این تصور اشتباهی است که باستان‌شناسان دنبال گنج هستند، این یک توهین به باستان‌شناسی و باستان‌شناسان است. پشت هر کاوش کارهای بسیار پیچیده مطالعاتی و پژوهشی قرار دارد .

ناجی شهر سوخته، اشیا را ابزار کار باستان‌شناسی دانست و خاطرنشان کرد: کار باستان‌شناسی؛ بازسازی جامعه، تاریخ، صنایع، آیین‌ها و علوم مختلف است و کار باستان‌شناسی نگهداری میراث فرهنگی کشور است.

سجادی با بیان تعلق تمدن جیرفت به همه ایران گفت: مردم جیرفت حق بیشتری از این تمدن کهن دارند و باید به خود ببالند و این تمدن در دهه هشتاد با کوشش‌های دکتر مجیدزاده به جهان شناسانده شد اما این شناخت بعد از سال ۱۳۸۶ فروکش کرده و الان کسی به این تمدن توجهی ندارد.

 وی با طرح این سوال که علت کمرنگ شدن اسم تمدن جیرفت چیست؛ خاطرنشان کرد: با کم‌کاری و عدم توجه بعضی از مسؤولان در این مدت، تمدنی که می‌توانست تاریخ جهان را متحول کند به فراموشی سپرده شده است .

 این باستان‌شناس با بیان برنامه‌های تیم کاوش گفت: در این فصل به هیچ وجه عملیات حفاری نخواهیم داشت و فقط در صدد مرمت، بازسازی و پاکسازی ساختارهایی هستیم که در این ۱۷ سال تخریب شده‌اند و متاسفانه آن چنان که باید در این مدت از این تمدن کهن باستانی دفاع نشده است.

همه موظف به دفاع از تاریخ، فرهنگ و ریشه خودمان هستیم

 سجادی در پاسخ به سوالی راجع به علت به‌کار بردن واژه دفاع توضیح داد: ما همه موظف هستیم از تاریخ، فرهنگ، تمدن و ریشه‌های خودمان دفاع کنیم.

 وی با اعلام کمبود زمان و اعتبار برای احیای اکتشافات انجام شده خاطرنشان کرد: اولویت تیم کاوش با همکاری دکتر سلیمانی که تجارب کاوش در این منطقه را دارد حفظ و احیای آثار کشف شده است.

 این باستان‌شناس با ابراز تاسف نسبت به از بین رفتن نقش برجسته کنارصندل به علت عدم توجه به

حفاظت از این گنجینه باستانی و تمدنی افزود: بنده در پنج سال گذشته که به این منطقه سفر کرده بودم این نقش برجسته وجود داشت و جزو برنامه‌های اولیه من تشکیل تیمی از مرمت‌کاران و باستان‌شناسان برای مرمت و احیای این اثر باستانی بود که متاسفانه امروز هیچگونه اثری از آن نیست.

 سرپرست تیم‌ کاوش کُنارصندل جیرفت در ادامه افزود: برای بازسازی این نقش برجسته از یک مجسمه‌ساز که تخصص و تجربه باستان‌شناسی دارد دعوت شده تا از روی تصاویر نسبت به بازسازی این اثر باستانی اقدام کند و در صورت تامین بودجه و زمان برای مشاهده همه مردم و علاقه‌مندان دو نسخه مشابه آن برای نصب در موزه جیرفت و موزه کرمان ساخته خواهد شد.

 سجادی با تأکید بر اولویت داشتن شناسایی آثار، ثبت و ضبط آثار اکتشافی و مطالعاتی منقول و ساماندهی اشیا و آثار کشف شده در این دوره از کاوش‌های کنارصندل خاطرنشان کرد: متاسفانه هیچگونه اراده‌ای برای حفظ این آثار و اشیا بی‌نظیر پس از دهه هشتاد وجود نداشته و از نظر باستان‌شناسی باید گفت خجالت‌آور است که این آثار و اشیا حتی در یک کارتن مقوایی نگهداری نشده‌اند.

وی با بیان برنامه‌های خود و تیم کاوش برای تپه تاریخی کنارصندل گفت: تیم کاوش فعلی بیش از سه سال در این منطقه حضور نخواهد داشت و پس از این مدت و آماده‌سازی این محوطه باستانی برای یک کاوش باستان‌شناسی محوطه را تحویل باستان‌شناسان کرمانی یا جیرفتی خواهند داد.

 سرپرست تیم‌ کاوش کنارصندل جیرفت با درخواست از رسانه‌ها برای انعکاس اخبار مثبت گفت: در کاوش‌های گذشته در شهر سوخته زابل تعداد پنج هزار خبر مثبت از آن منطقه مخابره شد و همین اخبار مثبت موجب شناسانده شدن این تمدن به جهان و روشن شدن تصویر مردم نقاط دیگر نسبت به آن منطقه شد.

ابراز تأسف از غارت و قاچاق اشیاء باستانی تمدن جیرفت

 سجادی با ابراز تاسف از قاچاق اشیا باستانی تمدن جیرفت در سالیان گذشته خاطرنشان کرد: اکنون که آثار غارت شده از منطقه و حتی کشور خارج شده است، باید اصالت و ریشه این تمدن کهن را نشان دهیم و آثار غارت شده تمدن جیرفت امروزه به نام محوطه باستانی به نام باکتریانا که در شمال افغانستان است در بازارهای فروش آثار باستانی در حال خرید و فروش هستند.

 چهره ماندگار میراث فرهنگی کشور با درخواست از مسؤولان برای کمک به تیم کاوش برای اثبات حقانیت این تمدن باستانی ابراز کرد: از برنامه‌های ما شناسایی محدوده گورستان‌های غارت شده است تا به سؤوالات مان درباره جمعیت و مردم این تمدن برسیم و برای این مهم باید حداقل یک قبر سالم برای شناسایی فیزیک، سن، بیماری‌ها، تغذیه و نژاد آنها پیدا کنیم که متاسفانه در سالیان گذشته برای به‌دست آوردن آثار باستانی تمام گورستان‌های منطقه ویران شده است.

 سرپرست تیم‌ کاوش کُنارصندل جیرفت با اعلام کشف دو شی کوچک در گمانه‌زنی‌های آزمایشی در محوطه باستانی کنارصندل گفت: این آثار شامل مجسمه یک گاو مرمری هفت سانتی و یک میخ فلزی با سری شبیه سر انسان است که برای شناسایی بهتر و مرمت به کرمان ارسال خواهد شد.

سجادی در پاسخ به پرسشی در رابطه با تدابیر اندیشیده شده برای نقش برجسته کنار صندل پس از بازسازی توسط مجسمه‌سازان خبره گفت: پس از بازسازی این نقش برجسته به‌صورت علمی برای حفاظت بیشتر در برابر عوامل طبیعی و انسانی پوشانده خواهد شد.

جایگاه تمدن جیرفت کجاست؟

 این باستان‌شناس درباره جایگاه تمدن جیرفت در تاریخ اظهار داشت: اگر بخواهیم این تمدن را با تمدن‌های دیگر مقایسه کنیم این تمدن جایگاه بسیار والایی دارد، منتها این جایگاه باید شناسانده شود و از برنامه‌های من انتشار کتب و بولتن در قالب گزارش‌های علمی برای باستان‌شناسان و کارشناسان مرمت آثار باستانی و انتشار کتب و مقاله در رابطه با فرهنگ، مردم و تمدن در قالب سلسله کتاب‌های از (ایران چه می‌دانم ) است.

 وی از تالیف یک کتاب به نام کرمان باستان خبر داد و افزود: جیرفت یکی از ۶ محوطه و شهر باستانی است که وسعت این تمدن در نوع خود بی‌نظیر است و شناسایی این تمدن زمان زیادی می‌طلبد، باید کاوش مستمر در این محوطه تاریخی ادامه داشته باشد تا این تمدن آنچنان که شایسته آن است شناخته شود.

 سجادی با بیان بکار رفتن پنج میلیون خشت در کنارصندل شمالی خاطرنشان کرد: مردم این تمدن از یک سطح بالای اداری و تفکر مدیریتی برخوردار بوده‌اند و هدف ما شناختن همین موضوعات و جامعه آن زمان است.

 وی با بیان لزوم توجه به بودجه و اعتبارات کاوش‌های کنارصندل عنوان داشت: خوشبختانه مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان کرمان توجه خاصی به این موضوع دارد، اما با این تعداد عوامل فردی و سخت‌افزاری این تمدن جهانی نخواهد شد و مسؤولان باید به جذب بودجه و اعتبار برای کار مداوم دغدغه داشته باشند.

 این باستان‌شناس با تاکید بر لزوم کارهای مرمتی و حفاظتی پس از کاوش‌ها بیان داشت: بعد از کاوش‌ها باید به‌طور مداوم و روزانه به این مناطق رسیدگی شود تا در صورت کوچکترین صدمه‌ای نسبت به مرمت و بازسازی آن اقدام شود.

پیرمرد روستایی که نگران حدود محوطه باستانی کنارصندل است 

پیرمرد روستایی که شاهد گفتگوی خبرنگاران با سرپرست تیم‌ کاوش کُنارصندل جیرفت بود، با ابراز نگرانی از مشکلات بوجود آمده در زمینه حدود محوطه باستانی کنارصندل خواستار توجه مسؤولان به این موضوع و تغییر محدوده شد.

  سرپرست تیم‌ کاوش کُنارصندل جیرفت در ادامه با بیان انعکاس این مشکل مردم و درخواست از مسؤولان مربوطه برای حل آن خاطرنشان کرد: جلوگیری از عدم‌ توسعه روستاهای اطراف تپه باستانی کنارصندل و مشکلاتی که برای مردم‌ کُنارصندل ایجاد شده نتیجه نقشه‌ای است که برای عرصه و حریم تپه کُنارصندل تعیین شده که غلط است و باید مجدد بررسی شود.

به گزارش فارس: در این بازدید آنچه که به چشم می‌آمد عزم تیم کاوش برای شناساندن این تمدن باستانی با اولویت مرمت، بازسازی و پاکسازی است و متاسفانه با این بودجه و اعتبارات اندک این مهم به‌خوبی انجام نخواهد شد و می‌طلبد مسؤولان استان و شهرستانی در کنار مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان مجدانه پیگیر اعتبار و بودجه برای این مهم باشند و نسبت به جذب بودجه و اعتبارات بیشتر برای حفظ و انتقال این میراث کهن به آیندگان و شناساندن آن به جهان اقدامات موثری انجام دهند.

پایان پیام/۸۰۰۶۷/ب

منبع: فارس

کلیدواژه: کنار صندل جیرفت کاوش تپه باستانی کنارصندل اعتبارات باستانی کنارصندل بودجه و اعتبارات باستان شناس باستان شناس محوطه باستانی باستان شناسان میراث فرهنگی باستان شناسی نقش برجسته سرپرست تیم تمدن جیرفت باستانی ک دهه هشتاد تیم کاوش کاوش ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۴۹۸۳۶۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تدوین سند هوش مصنوعی باید مبتنی‌بر تمدن نوین اسلامی باشد/ پیش بینی بودجه ۵ همتی برای هزینه در هوش مصنوعی

به گزارش گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا؛ جمهوری اسلامی ایران در افق 1412 هجری شمسی با هدف استقرار تمدن نوین اسلامی و با برخورداری از زیست‌بوم هوش مصنوعی پیشرفته و نوآور مبتنی‌بر اصول و ارزش‌ها و اتکا بر قابلیت‌ها و توانمندی‌های ملی و بهره‌گیری هوشمندانه از تعاملات جهانی بین 10 کشور پیشروی هوش مصنوعی دنیا قرار دارد و با استفاده از آن در حکمرانی موضوعات کلان کشور،‌ ثروت‌آفرینی، ارزش‌آفرینی و رفاه و امنیت،‌ بیشترین پیشرفت را ایجاد می‌کند در این مسیر تدوین سند هوش مصنوعی در دستور کار این شوراست و برای اینکه درباره جوانب تدوین این سند و بررسی وضعیت برخی از کشورها اطلاعاتی کسب کنیم با طاووسی، مدیر فناوری‌های نوظهور دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی به گفت و گو نشسته ایم که در ادامه مشروح آن را می خوانید:

دانلود فیلم اصلی کد ویدیو

آنا: وضعیت کشورهای جهان و منطقه در حوزه هوش مصنوعی به چه صورتی است و اینکه چه برنامه‌هایی را برای خودشان در نظر دارند؟

طاووسی: در حال حاضر در اتحادیه اروپا بیش از 70 کشور برنامه مدون طولانی‌مدت در حوزه هوش مصنوعی دارند و به‌طورجدی در این زمینه سرمایه‌گذاری کرده‌اند و در کنار سند و مصوبات و چشم‌اندازی که دارند فعالیت اجرایی منظم و مدون هم انجام می‌دهند.

آنا: در ایران سیاستگذاری در حوزه هوش مصنوعی از چه زمانی آغاز شده است؟

طاووسی: در ایران نیز این فعالیت‌ها از سال‌ 96 آغاز شده است و از سال 2017 که کشورهای مختلف هم برنامه‌های مدون خود را کار کردند،‌ فعالیت‌هایی را داشته‌ایم اما بحث این است که برنامه‌هایی اجرایی شده ولی به صورت منسجم و مدون و براساس نقشه راه نبوده است.

باید به‌صورت متمرکز در برنامه‌های مدون هوش مصنوعی فعالیت کنیم

اگر بخواهیم کار جمعی در حوزه هوش مصنوعی انجام دهیم (فناوری‌ای هست که می‌تواند در بحث‌های اقتصادی و اجتماعی، فرهنگی،‌ امنیتی جامعه نقش داشته باشد باید به صورت متمرکز در برنامه‌های مدونی فعالیت خودمان را متمرکز کنیم) تاکنون فعالیت‌های زیادی انجام شده است.

معاونت علمی از سال 1396، ستادی را با مضمون هوشمند‌سازی و هوش مصنوعی تجهیز کرده و فعالیت‌هایی را انجام داده است، اما برنامه پیش‌نویس سند هوش مصنوعی به‌صورت منسجم از سال 1399 تهیه و برای شورای عالی انقلاب فرهنگی ارسال شده است. در این زمینه هماهنگی‌هایی با ذی‌نفعان این حوزه انجام شد که به‌طول انجامید.

باید از سویی یک برنامه منسجم و از سوی دیگر فعالیت‌های اجرایی در حوزه هوش مصنوعی داشته باشیم. اسناد و قوانین خوبی مصوب شده اما اجرایی نشده و مورد غفلت قرار گرفته است.

اسناد هوش مصنوعی باید قصدیت جمعی داشته باشد

بسیاری از مواقع فعالیت‌هایی انجام می‌شود؛ اما به دلیل جسته و گریخته بودن مطالب و اینکه به صورت یک نقشه راه و برنامه صورت نمی‌گیرد و قصد جمعی ندارد، پیشرفت نمی‌کند. برای توسعه و پیشرفت در حوزه هوش مصنوعی باید اسناد و فعالیت‌های اجرایی و کارهایی را توأمان داشته باشیم.

یک‌سری عقب‌ماندگی در حوزه هوش مصنوعی داریم که نمی‌شود برنامه‌ها را در این خصوص کنار بگذاریم و فقط بر اجرا تمرکز کنیم. برعکس این موضوع نیز صدق می‌کند و اگر بخواهیم فقط به برنامه بپردازیم و زمان را صرف نوشتن کنیم، از فعالیت عقب می‌مانیم. این دو کار باید به‌صورت مکمل یکدیگر انجام شود؛ خوشبختانه این اتفاق خوب در حال انجام است.

سند حوزه هوش مصنوعی در دو سال اخیر با جلسات مختلفی که در شورای عالی انقلاب فرهنگی با حضور ذی‌نفعان مختلف در بخش دولتی و خصوصی و با حضور بیش از 20 دستگاه و 40 جلسه در این زمینه برگزار شده است.

در جلسات مختلف شورای ستاد راهبری نقشه جامع علمی کشور این موضوع مطرح و نهایی‌سازی شده است و هم‌اکنون در دستور شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار گرفته است. در عین حال بحث‌های اجرایی حوزه هوش مصنوعی برای اجرایی‌سازی پیگیری می‌شود.

خوشبختانه ماده واحده‌ای توسط رئیس‌جمهور تهیه و تصویب شده است و بر این اساس یک مرکز هوش مصنوعی در کشور داریم که در سند به آن اشاره شده است که به چه شکل فعالیت‌ها را انجام دهد.

سند حوزه هوش مصنوعی بخش‌های مختلفی دارد. بخش‌هایی از این سند مانند بسیاری از اسناد دیگر به تعاریف و مقدمات مرتبط است؛ اما اصل و نقطه تمرکز سند براساس یک تصویر آینده است. متخصصان حوزه هوش مصنوعی یک چشم‌انداز 10 ساله در آینده در نظر گرفتند.

البته حوزه هوش مصنوعی فقط یک بخش فنی ندارد. چالش‌های فنی حوزه هوش مصنوعی در سه الی چهار دسته (مثلاً پردازش‌گرها،‌ دیتا و الگوریتم و پیاده‌سازی هوش مصنوعی و بحث‌های فنی و ...) تقسیم می‌شود؛ اما در حوزه اجتماعی بحث‌های نابرابری داریم که با ورود هوش مصنوعی این نابرابری‌ها بیشتر می‌شود.

تأثیر هوش مصنوعی در حوزه امنیتی

هوش مصنوعی در حوزه‌های فرهنگی از خودبیگانگی انسانی و بی‌هویتی می‌تواند ایجاد کند که اگر در مورد آن فکر نکنیم، ممکن است تشدید شود. هوش مصنوعی در حوزه‌های امنیتی تأثیرات زیادی دارد و می‌تواند چالش ایجاد کند البته از طرفی فرصت‌هایی را برای آینده کشور ایجاد می‌کند.

بخش‌های مختلف دانشگاهی، وزارتخانه ict و معاونت علمی ریاست جمهوری و سایر دستگاه‌ها در حوزه هوش مصنوعی در تدوین این سند حضور داشتند. به‌ویژه بخش خصوصی برای شکل‌گیری این چشم‌انداز کمک کرده است و اقداماتی که در ذیل این چشم‌انداز پیاده‌سازی می‌شود، انجام داده است.

قرار بر این است که سند هوش مصنوعی برخلاف اسناد ابلاغی از پایین به بالا تدوین و تصویب شود؛ درصدد هستیم تدوین این سند را با خرد جمعی انجام دهیم. متخصصان حوزه علوم انسانی، حوزه فنی و بخش‌های دیگر در تدوین این سند حضور داشتند و سعی بر این بود که چالش‌های حوزه هوش مصنوعی به‌نوعی در این چشم‌انداز 10 ساله هوش مصنوعی پاسخ داده شود.

آنا: در چشم‌انداز 10 ساله به چه مواردی دست پیدا کنیم؟

طاووسی: در ابتدا که سند تدوین شد، چشم‌انداز 5 ساله بود. به دلیل تحولاتی که در این حوزه وجود دارد، سعی شد چشم‌انداز را 5 ساله تهیه کنیم؛ اما با توجه به نقطه‌نظر اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی و متخصصان حوزه یک چشم‌انداز 10 ساله یعنی تا سال 1412 برای سند تهیه شده و سعی شده اقدامات و اهداف سند، بلندمدت‌تر دیده شود. بخش‌های چشم‌انداز هوش مصنوعی شامل 4 بخش اصلی می‌شود.

تصویری که ایجاد می‌کند یک هدف از جمله تمدن نوین اسلامی دارد. نزدیک به 6 سند ملی در حوزه فناوری داریم که اخیراً برای امنیت غذایی و نانو نوشته شده است. برای مثال، فناوری در حوزه نانو بسیار مهم، کلیدی و راهبردی برای کشور است و بیش از 20 سال است که در این زمینه کار و فعالیت می‌کند.

متخصصان در این حوزه فعالیت بسیار خوبی دارند که دو نقش کلیدی هم در آینده کشور خواهند داشت؛ اما این فناوری،‌ فناوری برای آبادانی کشور است و در چشم‌انداز سند نانو آمده که این سند برای آبادانی و تولید ثروت است؛ اما سند هوش مصنوعی مطرح‌شده سندی با هدف استقرار تمدن نوین اسلامی است، به عبارت دیگر، این سند قصد دارد تمدن‌ساز باشد.

بیش از 70 کشور به صورت منسجم سند هوش مصنوعی را تدوین کرده اند و در حال اجرا هستند. شواهد نشان می‌دهد که همه به دنبال این هستند از هوش مصنوعی در جهت حکمرانی، تمدن و منافع متنوع کشورشان استفاده کنند.

بسیاری از کشورها از هوش مصنوعی واهمه دارند

هوش مصنوعی یک فناوری‌ای نیست که فقط بخش اقتصادی کشور را تحت تأثیر قرار دهد، بلکه بزرگتر است و مربوط به تمدن می‌شود. هوش مصنوعی فناوری‌ای است که می‌تواند بسیاری از تمدن‌های کوچک را جزء تمدن‌های بزرگ کند و برعکس برخی از تمدن‌های بزرگ را به افول بکشاند. به همین دلیل بسیاری از کشورها از این فناوری واهمه دارند.

جایگزینی آمریکا در هوش مصنوعی منجر به ایجاد خطر تمدنی می‌شود

آمریکا نزدیک به 21 سند در حوزه هوش مصنوعی تصویب کرده که چشم‌انداز این سند،‌ حفظ پیشرو بودن در این حوزه است، زیرا می‌داند کشورهای دیگر از جمله چین به دنبال این هستند که در فناوری هوش مصنوعی جایگزین آمریکا شوند.

اگر کشوری بتواند جایگزین آمریکا در حوزه هوش مصنوعی شود، خطر تمدنی ایجاد می‌شود؛ بنابراین پیشرفت‌های کشورهای دیگر باید با روش‌های مختلف کند شود تا آمریکا بتواند پیشرو بودن خود را حفظ کند.

موضوع تمدن‌سازی حوزه هوش مصنوعی اهمیت ویژه‌ای دارد که در تصویری که برای حوزه هوش مصنوعی در سند توسط متخصصان تهیه شده به‌دقت در پیشانی کار آمده است. در این چشم‌انداز اهداف فرعی گفته شده است و به جای «فناوری» از عبارت «زیست‌بوم» استفاده کردیم که فراتر از فناوری است.

زیست بوم هوش مصنوعی شامل شبکه انسانی، شبکه سخت‌افزاری و نرم‌افزاری، شبکه داده و شبکه ذینفعانی که در این حوزه هستند، می‌شود، این زیست‌بوم پویاست و رشد می‌کند. همچنین به دلیل چالش‌هایی که در بطن حوزه هوش مصنوعی است، امکان دارد افول پیدا کند.

هوش مصنوعی یک فناوری است که به دلیل ماهیت هوش اعم‌از هوش انسانی و مصنوعی قابل مهار کردن نیست و بالذاته محسوب می‌شود.

اگر نتوانیم به‌درستی هوش مصنوعی را مهار کنیم، باعث اغتشاش می‌شود و یک سابقه در گذشته دارد، کشورهای صنعتی زمانی‌که وارد عرصه صنعتی شدند، افراد باهوش و نیروی متخصص خود را به صورت منظم و مسنجم در جهت اهداف و منافع کشور به‌کار بردند و هوش انسانی را در جهت منافع دخیل کردند.

زیست‌بوم هوش مصنوعی باید مبتنی‌بر اصول خاص باشد

اگر کشوری نتواند از هوش انسانی در جهت منافع خودش استفاده کند،‌ به مشکل بر می‌خورد. همچنین اگر هوش مصنوعی در جهت منافع یک کشور و منافع انسانی استفاده نشود،‌ می‌تواند منجر به ایجاد چالش‌های مختلف شود؛ بنابراین زیست‌بوم هوش مصنوعی باید مبتنی‌بر یک سری اصول و اهداف باشد.

زیست‌بوم هوش مصنوعی و نوآور مبتنی‌بر اصول و ارزش‌هاست که در سند هوش مصنوعی در قالب 10 ارزش‌ به‌دقت ذکر شده است. برای مثال، باید مراقب حریم خصوصی و استیلای هوش مصنوعی بر انسان باشیم.

همچنین باید از قدرت هوش مصنوعی برای سیطره بر قدرت انسان‌ها مراقبت که جزء اصول و ارزش‌های مذکور در سند است.

دانلود فیلم اصلی کد ویدیو

موضوع بعدی اتکا بر قابلیت‌ها و توانمندی‌های ملی است. برای اینکه این زیست‌بوم هوش مصنوعی گسترده خودمان را داشته باشیم باید اتکا بر قدرت‌ها و توانمندی‌های داخلی داشته باشیم که در اینجا کاملاً ذکر شده و در عین حال بهره‌گیری هوشمندانه از تعاملات جهانی داشته باشیم.

ایران جزء 10 کشور پیشروی هوش مصنوعی در دنیا قرار دارد

در حال حاضر حوزه هوش مصنوعی و محصولاتی که در این حوزه تهیه می‌شود توسط یک کشور و کمپانی نیست و با همکاری مجموعه‌ای از افراد در کشورهای مختلف انجام می‌شود. این تعاملات باید در تأمین زیرساخت داده و نیروی انسانی در حل چالش‌های حوزه هوش مصنوعی و بین‌المللی و تدوین استانداردهای بین‌المللی وجود داشته باشد که در داخل سند به صورت اقدامات ذکر شده است.

حوزه هوش مصنوعی،‌ مولد است. برای مثال، چت جی پی تی جزء هوش مصنوعی‌های مولد هستند؛ اما هوش مصنوعی که در آینده می‌آید،‌ جزء هوش مصنوعی تعاملی است. به بیان دیگر، این هوش مصنوعی صحبت می‌کند، جواب سوالات شما را می‌دهد، تصاویر را درک می‌کند، شنوایی و بویایی دارد و بسیاری دیگر از این موارد در این هوش تعبیه می‌شود. باید در برابر این هوش مصنوعی تعاملی اقداماتی انجام دهیم که در سند ذکر شده است. همچنین جایگاه ما در چشم‌انداز مشخص است ما باید در بین 10 کشور پیشروی هوش مصنوعی دنیا قرار داشته باشیم. براساس فرمایش مقام معظم رهبری که این فناوری بسیار مهم و راهبردی در آینده جهان است،‌ باید حداقل بین 10 کشور پیشروی هوش مصنوعی دنیا باشیم و در چشم‌انداز هم به صراحت ذکر شده است.

بخش آخر و بخش چهارم چشم‌انداز به کاربردها و استفاده‌هایی که از هوش مصنوعی داریم، بازمی‌گردد. استفاده از هوش مصنوعی و این زیست‌بوم در حکمرانی است. یکی از مشکلاتی که امروزه در کشور داریم،‌ بحث حکمرانی است.

ناکارآمدی‌ها و فسادهایی وجود دارد که هوش مصنوعی در زمینه حکمرانی و موضوعات کلان کشور می‌تواند کمک کند. موضوعات کلان کشور و اولویت‌هایی که در این زمینه وجود دارد در سند در قالب 33 اولویت هوش مصنوعی که جزء اولویت‌های کلان است، ذکر شده است.

برخی از این اولویت‌ها در حوزه آموزش‌وپرورش سامانه آموزش هوشمند شخصی‌سازی‌شده و معلم مجازی است. بحث بهداشت و درمان، دستیار هوشمند پزشک و پزشکی هوشمند و حکمرانی دولت و خدمات عمومی و هوشمند شدن فرآیند گردش کار اسناد و دفاع امنیتی است که در بخش‌های مختلف امنیتی باید از هوش مصنوعی استفاده شود.

صنایع، انرژی و سامانه هوشمند مدیریت و پشتیبانی، تأمین و نگهداری تجهیزات است. بحث محیط‌زیست و کشاورزی هوشمند، پایش، پیش‌بینی و کنترل سامانه آلودگی زیست‌محیطی به کمک هوش مصنوعی است.

ثروت‌آفرینی با هوش مصنوعی ممکن می‌شود

بحث زبان و ادبیات فارسی و مترجم هوشمند عمومی و تخصصی و ربات‌های گفتگوگر اولویتی دیگر در سند است. فرهنگ ایرانی و تمدن اسلامی و رصد رعایت اخلاق اسلامی است که توسط گروه‌ها و چهره‌های مرجع اجتماعی با استفاده از هوش مصنوعی است.

ثروت آفرینی از دیگر موضوعاتی است که هوش مصنوعی می‌تواند در آن اثرگذار باشد. ارزش‌آفرینی در کنار ثروتی که ایجاد می‌شود. بسیاری از فناوری‌ها،‌ مواردی است که به‌صورت ریالی قابل محاسبه نیست، بلکه باید به عنوان یک ارزش باشد مثل جان انسان‌ها. بنابراین هوش مصنوعی در حوزه های سلامت، محیط زیست، رفاه و امنیت  می‌تواند کمک‌کننده باشد.

آنا: در این سند با چالش‌هایی مواجه هستیم. برای حل این چالش‌ها راهکار و راهبردهایی در نظر گرفته شده است که بتوانیم به چشم‌انداز دست پیدا کنیم؟

طاووسی: بله؛ در سند پس از اینکه چشم‌انداز مطرح می‌شود، اهدافی که برای رسیدن به این چشم‌انداز مطرح شده را کاملاً بیان کرده است. برخی از چالش‌ها به حوزه نیروی انسانی بر می گردد در این زمینه 7 هدف برای حوزه هوش مصنوعی مطرح می‌شود. اول؛ توسعه سرمایه انسانی متخصص، متعهد و متناسب با قرار گرفتن در جمع 10 کشور پیشروی جهان است. دوم؛ ارتقا و تأمین زیرساخت‌ها با تأکید بر زیرساخت‌های حقوقی و مالکیت فکری، زیرساخت‌های شبکه ملی اطلاعات و کلان داده و زیرساخت‌های پردازشی و مدل‌های بزرگ چندوجهی بومی با رویکرد شتاب‌دهی به هوش مصنوعی و کاربردسازی آن است. سوم؛ رشد و جهش مداوم تولیدات فکری و تبدیل شدن به قطب تحقیقات هوش مصنوعی منطقه آسیای جنوب غربی با هدف رفع نیازهای کشور و مرجعیت بین‌المللی در حداقل یکی از شاخه‌های این حوزه است.

مرکز ملی هوش مصنوعی بازوی پیاده‌سازی سند هوش مصنوعی در کشور است

چهارم؛ ارتقای نوآوری بر پایه فناوری‌های بدیع با اثرگذاری اقتصادی و اجتماعی بالاست. پنجم؛ ارتقای رقابت‌پذیری اقتصادی کشور با استفاده از هوش مصنوعی است. ششم؛ نقش‌آفرینی فعال در تعاملات و همکاری‌های علمی و هفتم؛ ارتقای کیفیت حکمرانی است.

برای این موارد متناظر شاخص‌ها و راهبردهایی معرفی شده است و در نهایت ساختاری برای این حوزه گفته شده است که ساختار به مرکز ملی هوش مصنوعی اطلاق می‌شود. مرکز ملی هوش مصنوعی بازوی پیاده‌سازی این سند به کمک تمامی دستگاه‌ها، بخش خصوصی و ذینفعان این حوزه است. خوشبختانه منابع خوبی در ابتدا برای این حوزه اختصاص پیدا می‌کند. اگر بخواهیم به این اهداف برسیم با منابع معمول و کم امکان‌پذیر نیست. برای اینکه جز 10 کشور اول دنیا در این حوزه باشیم به منابع خوب نیاز داریم.

آنا: بسیاری از کشورها در حوزه هوش مصنوعی میزان سرمایه‌شان را اعلام کرده‌اند. در این سند در زمینه سرمایه‌گذاری در حوزه هوش مصنوعی صحبت شده است؟

طاووسی: بحث سرمایه‌گذاری در حوزه هوش مصنوعی جزء موارد بسیار مهمی به شمار می‌آید و در داخل سند به صورت شاخص‌هایی آمده است.

بحث قراردادهای پژوهشی تقاضامحور و میزان سرمایه‌گذاری دولتی و غیردولتی در حوزه هوش مصنوعی است. ما پیش‌بینی کردیم برای اینکه به اهداف برسیم حداقل 25 الی 50 همت سالانه باید در حوزه هوش مصنوعی تخصیص پیدا کند یا میزان فروش شرکت‌های دانش‌بنیان حوزه هوش مصنوعی که الان حدود 300 میلیارد تومان است، باید در 1412 براساس قیمت ثابت سال 1401 به هزار میلیارد تومان برسد.

بحث میزان جذب سرمایه‌گذاری خارجی در هوش مصنوعی از دیگر بحث‌های مطرح‌شده است که متأسفانه شاخص وضع موجود را نداریم؛ اما مهم است و باید در این زمینه بتوانیم سرمایه‌گذاری خارجی داشته باشیم.

بسیاری از کشورها مثل عربستان شاخص‌ها و اهداف معدود و محدودی در این زمینه دارند. بنابراین هم‌اکنون حدود 5 همت در این زمینه سرمایه‌گذاری اولیه می‌شود که این 5 همت با سرمایه‌گذاری‌های دیگر که در این زمینه وجود دارد، به 10 همت می‌رسد.

می‌توان این سرمایه‌گذاری را اهرم کرد که سرمایه‌گذاری‌های دیگر برای اینکه به اهداف مدنظر حوزه هوش مصنوعی دست پیدا کنیم و به تصویر آینده و چشم‌انداز دست پیدا کنیم، جذب این حوزه شوند.

آنا: در خصوص آینده و کشورهای اطراف در حوزه هوش مصنوعی و بودجه گذاری کشورهایی مثل ترکیه، قطر، امارات اطلاعاتی موجود است؟

طاووسی: کشورهای اطراف مثل عربستان، امارات و ترکیه سند برنامه مصوب دارند و طی گام‌های مشخصی در این حوزه سرمایه‌گذاری می‌کنند و فعالیت‌های مدون انجام می‌دهند و هر کدام چشم‌اندازهای خاص خودشان را دارند.

آنا: نکته پایانی؟

طاووسی: هوش مصنوعی با تمام خوبی‌ها و مزایایی که دارد نیاز به مهار کردن دارد. ما باید براساس یک نقشه راه گام‌های مشخص در حوزه هوش مصنوعی را پرشتاب گسترش دهیم. مسائل اخلاقی، ارزشی و حریم خصوصی زمانی که ذکر می‌شود،‌ دلیل بر توقف یا کاهش سرعت این حوزه نیست، بلکه باید با در نظر گرفتن این ارزش‌ها و حریم‌ها، حوزه هوش مصنوعی را گسترش دهیم تا هوش مصنوعی را به صورت مهارشده در آینده داشته باشیم و در نهایت بتوانیم تمدن نوینی که در چشم‌انداز مطرح شد را داشته باشیم.

دانلود فیلم اصلی کد ویدیو

انتهای پیام/